En el arte siempre ha habido mujeres, pero han sido los hombres los que han escrito los libros de Historia
Por lo de ahora nos hemos centrado en la mujer y la música. Hoy ampliamos fronteras ofreciéndoos la figura de la mujer en el mundo del arte. Si analizamos a los máximos exponentes de cualquier corriente artística nos encontramos con que, sorpresa, la inmensa mayoría son hombres. ¿Es esto producto de la falta de mujeres artistas a lo largo de la historia de la humanidad? ¿Las mujeres eran únicamente las musas del artista o sus propias musas? En palabras de la actriz y pintora Jemima Kirke, “en el arte siempre ha habido mujeres, pero han sido los hombres los que han escrito los libros de Historia”.
A partir del Renacimiento se le otorgó a la mujer un estatus social más elevado, pero aún dependían de sus maridos o mecenas para poder dedicarse al mundo del arte. Aun así, las disciplinas requeridas para convertirse en artista no estaban al alcance de la mujer porque no se les permitía el acceso al dibujo del desnudo natural, lo que mermaba enormemente sus posibilidades. A pesar de esto, los bodegones y los retratos, que tuvieron mucho interés comercial durante el Barroco serán su fuerte, así como la inclusión de la figura femenina en sus pinturas. En esta época destaca Artemisia Gentileschi, famosa por sus retratos y pinturas en las que plasma pasajes bíblicos protagonizados por mujeres.
Llegado en Siglo de las Luces se produce la división de la enseñanza por géneros y la apertura de los primeros salones no académicos. Aunque las mujeres pueden participar, sus obras no alcanzan la repercusión de sus homólogos masculinos al desconocer la anatomía masculina, privándoseles así de creaciones mitológicas e históricas.
Ya en el siglo XIX, la mujer se sitúa a la altura del hombre y le son reconocidos sus derechos sociales. Así se crean las primeras sociedades de mujeres artistas que batallan por conseguir su espacio y que se les recuerden en la historia del arte. Es el panorama de Georgia O’Keeffe, una mujer con un estilo tan personal que resulta dificultoso incluirla dentro de ningún movimiento.
En el siglo XX destacamos a Frida Kahlo, eclipsada por su matrimonio con el artista Diego Rivera, la pintora que consiguió plasmar su propio sufrimiento en innumerables obras, todas ellas caracterizadas por una síntesis entre expresionismo y surrealismo en las que ella es su propia “musa”.
FUMEGA GONZÁLEZ, ROBERTO 151.A05
Posted on 13 Marzo, 2015, in Posts individuais and tagged 151.A05. Bookmark the permalink. 6 Comentarios.
Canta razón, Robert. O tema do voso traballo chámame dunha maneira un tanto especial, creo que tendes moito do que falar.
A arte é algo tan abstracto e subxetivo,… O tema que tratades sempre me interesou moito, e lin bastante sobre o tema. Son moitas as mulleres que quedaron borradas da nosa historia, sendo grande artistas, poetas, novelitas, pintoras,…e revolucionarias.
Mesmo no meu traballo ( migracions galegas) non falamos de mulleres! É dicir, hai tan pouca información….e que de mulleres, nada! Elas era as mucamas, as prostitutas, as tolas que emigraban…
Antonia Rodrigo adícase precisamente a iso, a visibilizar a mulleres silenciadas e esquecidas.
Por exemplo, Ávila Pilar Losada, foi a 1ª muller piloto do estado español. Gloria Torner foi moi importante no mundo da pintura, as súas obras figuran no Museo Español de Arte Contemporánea. Emmy Noether é a creadora do Teorema de Noether, un avance moi importante na física,… e poderia seguir, e seguir… é dicir son moitas as silenciadas e que vós debedes sacar á luz.
GÓMEZ CALVO NOELIA 151. D02
Como di o título do post, foron os homes os que escribiron os libros de historia, pero as mulleres sempre estiveron ahí, o que pasa é que eses cacicós non foron quen de darlle voz, posiblemente por medo a que os eclipsasen. Por sorte hoxe en día (aínda que segue habendo discriminación) esto está moi superado. A figura da muller estivo agochada durante moito tempo e é moi difícil atopar testemuña e información ó respecto. Seguiremos nos outros posts dandolle a voz que lle roubaron ás protagonistas da historia nos diferentes ámbitos e disciplinas. Moitas grazas Noelia.
No século XXI, coa democratización da educación, non é moi difícil atoparse con artistas femininas. Moitas mulleres artistas cobran especial importancia e interese nos nosos tempos, sendo autoras de pezas dirixidas a un público masivo. Habería que dicir, iso si, que as mulleres destacan en eidos desiguais, pois de primeiras podería destacar máis artistas musicais ca, por exemplo, cineastas. Semella que existen máis mulleres recoñecidas polo seu traballo como autónomas, ou en solitario, que polo seu apel de líderes dentro dun grupo.
En séculos anteriores a expresión artística era un privilexio de clase e de xénero, pois as mulleres de alta cuna, ademais de recibir unha educación diferenciada da dos homes, aprendían outros oficios ou labores menos, digamos, expresivos. De feito moitas mulleres firmaban con pseudónimos masculinos para poder competir cos varóns. Sen embargo esta sería a tradición occidental, pois se miramos cara Oriente, máis concretamente cara Xapón, atopamos clásicos literarios como a ‘Novela de Genji’, un relato sobre a vida cortesá do período Heian, escrito por unha muller da nobleza arredor do século XI d.C. A autora, Shikibu Murasaki, describe o ambiente das elites do seu tempo, intelectuais dun tempo pacífico máis preocupados pola vida contemplativa e a saturación de sentimentos como a melancolía e o amor platónico. A obra de Shikibu deixa claro que ela era unha persoa cun grande potencial creativo e expresivo, mais a historia xira en torno a un príncipe, o tal Genji,talentoso e cun grande don como artista.
Se cadra debamos mirar cara outros horizontes para atopar e reivindicar aquelas mulleres exemplares que deron forma á cultura actual, nosa ou allea.
PEREIRA VILA, JORGE 152.H02
A verdade é que é incrible como difire a sociedade dunha cultura a outra. Tamén tiña escoitado que en oriente eran as mulleres as escritoras, como o exemplo que me pos, porque se consideraba un traballo que requería delicadeza, que non deixa de ser outro termo definitorio de discriminación, atribuír a unha persoa, polo feito de ser muller, unhas características que secadra nin sequera ten.
En resumo, é eso, a ocultación deliberada dunha figura que puido mellorar enormemente a historia da nosa cultura pero que un conxunto de retrógrados decidiu soterrar.
Siempre me ha llamado la atención la ausencia de mujeres artistas en los museos y no me refiero a ausencia total, de hecho suelen ser las protagonistas y musas de casi todas las obras .
Abrimos cualquier enciclopedia de arte y mientras pasamos hojas y hojas vemos a la maja desnuda, a la mona lisa, a la venus, etc ¿dónde están los hombres? ¿dónde están hombres que no sean aristócratas retratados? ¿dónde están las mujeres pintando hombres?
Como bien sabemos todos entonces era el hombre quien estudiaba, quien se cultivaba por lo que lo más lógico es pensar que quizás la falta de conocimientos anatómicos privaba a la mujer del lujo de retratar a hombres y a otras mujeres o quizás si podían hacerlo igual, de hecho quizás lo hacían y su trabajo lo firmaban hombres.
GIRLÁLDEZ RODRÍGUEZ, VALERIA 151.C02
O que pasa é que a arte estaba dominada polo xénero masculino. Como ben dixeches, as mulleres moitas veces tiñan que firmar con seudónimo masculino para seren tomadas en conta. Naquela época, non se lle permitía estudar á muller a fisionomía do home, e as pinturas versaban sobre todo niso, en motivos épicos ou bíblicos con moito desnudo de dios. Non é que non coñecesen o físico masculino, que coido que sí, pero non podían poñerse a pintar desnudos coas gónadas ó aire porque seguramente “non era de decoro para una señorita”