Category Archives: Canal BCP

Conferencia de Boaventura de Sousa Santos na UDC

Aquí vos deixo a conferencia que deu Boaventura de Sousa Santos na Universidade da Coruña o pasado 24 de Abril sobre as Epistemoloxías do Sur e a Universidade do futuro.

 

 

CANAL BCP 152.H00

Actividad de visibilización: Expectativas del periodismo

Nuestro grupo se ha encargado este cuatrimestre de analizar el  mercado actual del periodismo y buscar nichos de mercado en el que, tanto nosotras como nuestros compañeros, nos podamos posicionar en un futuro. Hemos realizado un vídeo animado que resume nuestra actividad en menos de 3 minutos.

GRUPO 151.F00

Página Uno, Un Año dentro del new York Times

El periodismo tal y como se conocía está desapareciendo. El documental sobre el periódico estadounidense de mayor relevancia en el mundo, The New York Times, muestra prácticas habituales de información hoy en día que dista mucho de leer el periódico. Partiendo de un año en el conocido medio neoyorquino se da a conocer el auje de Wikileaks, una organización mediática internacional sin ánimo de lucro que se centra en la difusión de contenidos en materia de asuntos exteriores de Estados Unidos. Informaciones que antes desvelaría el New York Times ahora son difundidas en Internet gracias a esta fuente lo que significa que los medios tradicionales se ven obligados a ofrecer algo más.

Antiguamente trabajar en The New York Times llevaba ligado implícitamente respecto; lo que se llamó “el efecto New York Times”, nadie negaba lo que publicaba este medio. Pero, como ya hemos dicho, el viejo periodismo está muriendo y, en la era digital en la que nos encontramos, quizás ya es demasiado tarde para que estos medios cambien. Lo primero que adoptaron fue su versión digital con la creación de las webs. Webs que ahora tienen parte de sus contenidos de pago para poder seguir activas y poder lucrarse. La pregunta es: ¿ paga la gente por contenidos a los que pueden llegar de manera gratuita por otros medios?

Muchas webs ofrecen contenidos ampliados y mejorados de lo publicado en el Times, entonces, ¿estamos ante los últimos años de vida de esta publicación?

Estas y otras muchas preguntas abiertas son ofrecidas por algunos de los trabajadores que cuentan sus experiencias en el documental después de unos años en los que el medio sembró la polémica al descubrirse la publicación de información falsa y de plagios. Ambos trabajadores y el entonces director del New York Times fueron despedidos intentando así que su imagen no se viese tan perjudicada. ¿ Hablamos de una práctica de abuso dentro del periodismo? Desde luego. Periodistas que llegan por su valía a un puesto de renombre como es trabajar en el Times y que, una vez ahí, se dejan seducir por los intereses de grupos dominantes o por la avaricia de ser el mejor a costa de cualquiera. Periodistas que acaban desde dentro con el periodismo.

Rodríguez Rey Noelia 152.H03

Actividad de visualización: Álbum familiar

Aquí os dejamos el enlace de nuestro álbum familiar  que hemos optado realizar como actividad de visualización de nuestro trabajo. Está compuesto por distintas fotografías de los miembros de nuestras familias y de diversas generaciones, ilustrando los temas que hemos estudiado en nuestro trabajo.

Alonso Fernández, Romina

Davila Fernández, Pedro

Fernández Meijide, Sara

García Calaza, Iván

Directo: Debates Making Of do xoves 30 de Abril

 

152.H00

Streaming en directo dos Making Of

 

152.H00

As ideas hexemónicas

A comezos dos anos 60 do século pasado o filósofo canadiano Marshall McLuhan teorizaba sobre a aldea global, un concepto que describiría o espazo virtual que actualmente identificamos coa Internet. McLuhan, como expresaba nas súas obras The Gutenberg Galaxy e Understanding Media, cría que as novas tecnoloxías da telecomunicación provocarían a expansión da conciencia humana construíndoa sobre as conexións persoais que permitían os novos medios electrónicos; en poucas palabras: tódolos seres humanos do mundo estarían conectados. Non obstante, esta idea non implica uniformidade e harmonía entre comunidades, máis ben todo o contrario. A multiplicidade de ideas e puntos de vista provoca encontros e desacordos que evidencian a diversidade, como ben podemos ver na forte segmentación de grupos e nos foros de discusión que existen no mundo e, por extensión, tamén na Rede. Na Web non existe un acordo global, mais si un punto de reunión. ¿E quen pode acceder a este espazo inmaterial e globalizador? ¿Quen crea os seus contidos? Claramente os que teñen os recursos necesarios para entrar nel, ou sexa, os países chamados ‘desenvolvidos’.

Dende que os medios de comunicación de masas se asentaron na maioría dos fogares do mundo occidental (e occidentalizado) comeza a destacar a problemática do acceso limitado á produción e ao consumo de medios. Neste aspecto, podemos considerar o Informe MacBride, presentado pola UNESCO en 1980, como a primeira gran proposta de cara á democratización da información e da comunicación en base á Declaración Universal dos Dereitos Humanos (concretamente ao artigo 19). O informe presentaba unha serie de medidas necesarias para a creación dun Novo Orde Mundial da Información e da Comunicación (NOMIC): a igualdade entre países desenvolvidos e o terceiro mundo, a liberdade de prensa e de expresión, a erradicación dos efectos nocivos dos monopolios, o dereito á información, a garantía dunha información plural, a cooperación mundial cara o equipamento e desenvolvemento da comunicación no terceito mundo e o respeto á variedade cultural. Como podemos ver, o informe MacBride defendía a competencia e a colaboración mundial no sector da comunicación de masas en beneficio da humanidade. Tamén apreciamos que, polo de agora, o plan de acadar o NOMIC foi un completo fracaso. Este non é un problema traído polos novos medios e polo auxe do capitalismo; estamos ante un problema literalmente histórico.

Nós, que vivimos en Europa e nos identificamos co modo de vida occidental, sufrimos constantemente, por mor dun fenómeno humano milenario, o nesgo ideolóxico do eurocentrismo. O sociólogo portugués Boaventura de Sousa Santos, no texto As Epistemologias do Sul, fala da cegueira e da hexemonía do pensamento occidental, en tanto que os organismos e institucións do Oeste non teñen en conta as ideas estranxeiras que potencialmente supoñen unha alternativa ao actual sistema capitalista, claramente dominante. A tremenda bagaxe que carga a cultura occidental e o seu estatus hexemónico moitas veces impídenos ver ou concibir ideas do noso redor. Dende a creación dos estudos das culturas estranxeiras a opinión pública occidental comezou coñeceu os puntos de vista alén das fronteiras; sen embargo non é ata a actualidade, etapa de crise, cando comezamos a dubidar dos nosos axiomas. Moitas das problemáticas mundiais poderían resolverse estudando os obstáculos dende diferentes perspectivas, infinitas e diversas a nivel individual. Paulatinamente Occidente torna a súa mirada cara os antes ignorados en busca de alternativas e de vías que solucionen problemas globais que non poden resolverse dende o pensamento que os creou. É preciso romper cos convencionalismos e cooperar como un único organismo para poder evolucionar, mais ¿qué tipo de lóxica será a que decida a mellor vía de progreso?

PEREIRA VILA, JORGE 152.H02

O pesimismo de Milgram e Zimbardo


Seguindo co tema da psicoloxía social, querería falar dun dos fenómenos máis desconcertantes de vivir en sociedade, máis concretamente naquela onde existe unha figura de autoridade. Toda sociedade ou comunidade está rexida por unha serie de valores, ou se cadra por aqueles que ostentan un ou máis individuos de certa influencia dentro do colectivo. Agora pensemos que dalgún xeito esta autoridade, abstracta ou personalizada, require que un ou varios individuos dentro do grupo realicen algo contrario aos seus principios morais. Ata que punto está disposto a chegar o individuo con tal de compracer a autoridade? É máis, sería capaz de desobedecer? Estas preguntas formulounas Stanley Milgram, psicólogo social estadounidense, que en 1961 realizou unha serie de experimentos, escolmados no libro Obedience to Authority, para intentar atopar respostas a esa cuestión.

O experimento requiría tres persoas: un supervisor, un voluntario que se prestaba a facer de cobaia e un actor cómplice que se facía pasar por un segundo voluntario. Á súa vez cada persoa asumía, de forma xa determinada, diferentes roles: o supervisor covertíase na figura autoritaria, a cobaia tomaba o papel do “mestre” e o actor era relegado a “alumno”. O profesor quedaba ao mando dun xerador eléctrico capaz de aplicar electroshocks ao alumno, que se atopaba nunha habitación contigua, cando este non respondese correctamente a unha serie de preguntas que se lle ían formulando, aplicando maior voltaxe cada vez que respondese erroneamente, ata un máximo de 450 voltios. En todo momento o profesor tiña a opción de finalizar o experimento negándose a participar. Por suposto, o actor non estaba conectado á máquina e só finxía a dor das descargas berrando. A rolda de preguntas comezaba en 15 voltios, e ía ascendendo a medida que o alumno se trabucaba. No momento en que o alumno berraba e imploraba, a maioría das cobaias que chegaran ata ese momento pedían rematar o experimento, e en resposta a esta actitude o supervisor debía animar ao profesor cunha sucesión de imperativos por cada mostra de resistencia:
1. Continúe, por favor.

2. Ten que continuar polo ben do experimento.

3. É absolutamente esencial que continúe.

4. Non ten outra elección, debe continuar.

Se despois da última orde a cobaia seguía negándose a cooperar ou se realizaba a descarga máxima de 450 voltios, o experimento remataba.

Tendo en conta os resultados do experimento, Milgram deixa claro que a obediencia, filósofica ou legal, é efectiva incluso nos contextos máis  extremos, sen que exista unha actitude violenta por parte da autoridade.  Milgram relacionaba este fenómeno co xenocidio cometido polos militares alemáns durante a II Guerra Mundial, que cando foron xulgados escusábanse alegando que só obedecían ordes.  A igualdade entre individuos dunha comunidade é esencial, como tamén é esencial que cada un dos individuos teña certa autoestima para poder enfrontarse aos seus iguais e favorecer unha actitude crítica e aceptada.
Outro experimento relacionado, desta vez para descubrir a mentalidade da propia autoridad, é o do cárcere de Stanford, ideado por Philip Zimbardo: voluntarios divididos en dous grupos, gardas e presos. Isto xa é outro tema, pero é igualmente interesante para descubrir a psicoloxía das estruturas xerárquicas.

PEREIRA VILA, JORGE 152.H02

Una vez analizado el mundo de la ciencia, cambiamos de tercio

Estas dos semanas, analizamos los nichos de mercado en el mundo de la ciencia de los que podría encargarse el periodismo. El gran problema es el siguiente: ¿están los periodistas interesados en cubrir este tipo de información?

Loise Rief, una periodista estadounidense, estudió este campo. Escribió un artículo al respecto en la revista AEON Science meet journalism, you should talk. En él llegaba a las siguientes conclusiones, siempre hablando de Estados Unidos, aunque podría trasladarse a España:

-La falta de especialización de los periodistas en centros científicos y el distanciamiento con los propios profesionales del campo en la ciencia.

-La exclusividad de la información científica. Cómo en el periodismo se escurre el bulto para que especialistas –bastante escasos- en el periodismo científico QUE se encarguen de difundir las novedades en este ámbito.

-Los medios tienden a publicar noticias científicas por su impacto, y no por su contenido. Emplean titulares apelativos, así los lectores se quedarán para enterarse.

cartooncure (1)

Lo cierto es que en el periodismo tendemos a tratar la ciencia como un mundo aparte, un ente extraño. Y así lo hacemos ver al público. Pero, si nos paramos a reflexionar, todo lo que nos rodea es ciencia. Es necesaria una dinámica informativa que convierta en rutinario este campo.

En el post anterior , Belén llegaba a una conclusión muy interesante: ¿podrían nacer los Community Managers de la ciencia?

Existen los medios para que se produzca el feedback: las redes sociales. Eso sí, para que no se pierda la calidad de la información, es necesario que sea un comunicador formado. Pero desde luego, es un hueco interesante: intermediario entre el mundo científico y el público.

Hasta aquí dejamos el campo de la ciencia, pero aún nos quedan temas que tratar. Atendiendo a las peticiones del vídeo sobre los temas que tenían que tener mayor relevancia en los medios; hablaremos sobre cómo mejorar la relevancia de la comunicación de la mujer emprendedora en el ámbito informativo. ¿hay hueco de mercado como comunicadores? Quedaos a verlo.

ARIAS MÉNDEZ, ANA. 151.F02

Psicoloxía social

A psicoloxía social defínese como o estudo científico da maneira en que pensamento, emocións e comportamentos individuais son influenciados pola presenza, real, imaxinaria ou implícita doutros individuos. Segundo esta rama da ciencia, o comportamento humano vén definido polas interaccións, ambientes e situacións inmediatas. Por esta definición, podemos dicir que a comunicación é unha das bases das estruturas psicolóxicas do ser humano; sen ir moi lonxe, a propia linguaxe, por dar un exemplo, configura a nosa maneira de ver o mundo en tanto que cataloga e define arbitrariamente unha serie de formas, porcións, sensacións e fenómenos contextuais que o falante desa lingua percibe como importantes ou senlleiros. A comunicación entre individuos, ou sexa o diálogo, expande, modifica e mestura conceptos e comportamentos entre individuos e grupos, xerando harmonía se unha ou máis partes non se impoñen sobre as demais. Da falta de harmonía poden xurdir trastornos, tanto nas partes activas como nas pasivas das relacións interpersoais, e viceversa, de trastornos xorde a falta de harmonía.
Certos trastornos de conduta nos máis pequenos, como pode ser o trastorno por déficit de atención con hiperactividade (TDAH), impiden, en maior ou menor medida, unha relación efectiva entre o neno e o seu entorno social debido a un motor de vida desenfreado e a unha ansiedade constante.

Outro concepto que toca a psicoloxía social é a resiliencia, a capacidade de sobrepoñerse aos desafíos que poden non só traumatizar a mente dos individuos, senón tamén dun colectivo. Nestes tempos de crise económica e moral a resiliencia é un apoio de vital importancia para moita xente á hora de superar as dificultades que hai por diante.

Tanto un caso como o outro amosan que as persoas non son suxeitos illados e que, dalgún xeito, a un nivel moi primario existe a a necesidade e a capacidade de comunicarse e empatizar. Así, os problemas comunicativos poden afectar a saúde mental e viceversa, polo que a sociabilidade é un beneficio básico. Ademais, os colectivos no seu total son sensibles aos humores dos suxeitos que os forman, polo que unha sociedade forte, como é obvio, depende dos individuos e as conexións entre eles.

PEREIRA VILA, JORGE 152.H02

Explorando en el campo de la comunicación

Fuente: Xurxo Lobato

Fuente: Xurxo Lobato

Untitled Presentation

Fuente: Dircom

PÉREZ RODRÍGUEZ, CRISTINA 152.G05

A dimensión humana

Repasando definicións históricas do concepto de ‘comunicación’, onte insistíase en clase na dimensión humana da comunicación. Ao falar desta dimensión, referímonos á creación de formas de comunicación entre iguais para formar unha comunidade, o que remataba con desembocar na política, na contrución da convivencia e da coexistencia. ‘Común’ é a palabra clave neste caso, que sinala á unión, á participación, a ese intercambio de débeda, dons e obrigas sociais. Nesta economía social, idealmente equitativa, vive a comunidade harmónica. Sen emargo as comunidades non viven illadas e, se acaso, non existe unha identidade global que aúne a tódalas persoas, agás a clasificación como seres humanos.

Existen conflitos avivados polo choque entre comunidades, polos enfrontamentos entre intereses e polas desigualdades, nun ou noutro aspecto, entre diferentes grupos.
En Rio de Janeiro, nas xornadas previas e durante o Mundial de fútbol do ano pasado, as forzas do Estado e as comunidades descontentas, compostas por estudantes, veciños de fabelas e cidadáns cariocas disconformes e descontentos. O goberno deixou de lado as necesidades das comunidades marxinais ou con menos voz parasatisfacer as presións da comunidade internacional, ou sexa, da FIFA e das institucións e empresas globais.

E non moi lonxe de Rio, no Amazonas do Brasil, tribos indíxenas, illadas ata hai relativamente pouco, perden terreo e dereitos fronte á civilización occidental.

E, sen ir máis lonxe, o pasado novembro todo o país tremía, uns de incerteza e outros de temor, en expectativa do referendo catalán. Neste debate nacionalista, entre independencia e unión, ambas partes expresaban os seus pareceres sen que existise acordo comunmente favorable. A comunicación era aparente máis non existía entre os líderes enfrontados porque primaban intereses que pouco tiñan que ver coa identidade nacional. Nesta ruidosa discusión ninguén atendeu a razóns ou a acordos nsobre un punto medio, era unha comunidade rexeitando a outra por ousar sentirse rexeitada.

Nestes tempos de crise, dicíamos na aula, as institucións fallan e aparecen comunidades que cubren as necesidades e carencias da sociedade. O barrio sevillano de Las 3.000 Viviendas é un claro exemplo do abandono ao que se ven afectados certos sectores da sociedade, que ante o desamparo acoden ou crean asociacións irregulares ou directamente ilegais cuxas funcións entran en conflito coas autoridades estatais e coa veciñanza.

Son só uns poucos exemplos que nos ensinan que a diversidade se comprende, mais existen sectores que non a admiten ou prefiren ignorala. A pervivencia, a persistencia e a permanencia do común terxivérsanse cara algo máis semellante a un darwinismo social. Non hai lugar para as comunidades pequenas e disconformes, deben mutar e adaptarse ou desaparecer. A comunicación é un dereito de todos, non é normal que a tecnoloxía e a capacidade comunicativa se concentre en determinados lugares e grupos. O xornalista, non, todos temos a obriga de ser mediadores e de dar ecuanimemente voz e forza ás comunidades máis débiles ou marxinais para construír o camiño cara a comunidade (ou aldea) global.

Grupo BCP (H) 152.H00

Internet, ¿Amigo o enemigo?

PÉREZ PRESEDO, ANDREA. 152.G04

Actividades Itínera

Vídeo en el que se recogen fotografías de las distintas actividades que realiza la asociación.

López Martínez, Alba 151.E03

Actividades en Itínera

El pasado viernes tuve el primer contacto físico con la Asociación Itínera, una asociación de voluntarios en enfermedad mental. Dentro del grupo yo me encargo de la documentación y recogida de información, por lo que la mejor manera de documentarme ha sido acudir a su sede. Mi objetivo, conseguir información acerca de las actividades que ellos realizan dentro del centro para ayudar a los enfermos. Durante mi encuentro con la asociación, descubrí todo tipo de actividades, desde recreativas, como talleres de artes plásticas, fútbol, etc, hasta educativas. Muchos están sacando la ESO, Bachiller o Escuela de Idiomas. Para complementar estas actividades educativas y fomentar sus capacidades llevan a cabo talleres de lectura, debates y clubs de escritura y cine. El objetivo de estas actividades es mejorar la autoestima de los enfermos y garantizar un futuro laboral para los mismos.

Quiero destacar una serie de actividades que me llamaron la atención. La primera es el programa Amigo, el cual pretende mejorar la calidad de las relaciones sociales y crear condiciones en las que surjan relaciones interpersonales, creando así una red social para estas personas, que sufren aislamiento por parte de la sociedad. Otra actividad que me pareció interesante es el programa LAR (Programa de desarrollo de la vida personal) a través de este programa los enfermos realizan una serie de actividades dirigidas a la búsqueda de una vida autónoma e independiente (las principales actividades son: cocina, actividades de la vida diaria y habilidades sociales y educación sexual). Y por último destacar la Educación Medioambiental, donde a través de cuadrillas de trabajo limpian caminos, muros, parques, clasifican especies arbóreas, etc, para fomentar el trabajo en equipo y adquirir capacidades cívicas.

Os dejo un vídeo en el cual se recogen fotografías de las actividades que realizan desde la asociación y el enlace a la página de facebook.

https://www.facebook.com/pages/Asociaci%C3%B3n-Itinera-Voluntarios-en-Sa%C3%BAde-Mental/180462995421255?fref=ts

López Martínez, Alba 151.E03

Nuestra primera toma de contacto

Giráldez Rodríguez, Valeria 151.C02

A historia e Miguel Littín

O grupo de Historia de América será un dos obxectos de análise dos alumnos de Comunicación Interpersoal neste curso 2014-2015. Este grupo de investigación, dentro do Departamento de Historia Contemporánea e de América da Facultade de Historia da USC, centra as súas pescudas na cultura e nos acontecementos que levaron á fundación e á evolución das actuais nacións de América. Existe un especial interese por América Latina, unha rexión de vital importancia polas súas relacións con España e pola súa singular historia, na que sempre existen conflitos relativos á identidade nacional, ás ideoloxías políticas que proliferaron ao longo do século pasado e ás relacións coas antigas metrópoles e coas superpotencias do novo continente. Un destes episodios, paradigmático en moitos aspectos, ocorreu en Chile: a caída do goberno socialista de Salvador Allende o 9 de setembro de 1973 e a consecuente ditadura de Augusto Pinochet, que habería de durar 17 anos. Esta etapa de represión significou para moitos  chilenos o exilio, se non querían ser vítimas dun dos reximes militares máis sanguinarios da segunda metade do século XX. Un destes expatriados, oficialmente considerado no seu país como persona non grata, foi Miguel Littín, un cineasta que realizara documentais de denuncia social e que ademais traballara para o goberno de Unidad Popular. Doce anos despois do ascenso de Pinochet, Littín volvía a Chile clandestinamente para gravar un documental sobre a a vida cotiá e o ambiente político baixo o rexime. O documental, dividido en catro partes, estrearía en 1986 co nome Acta general de Chile.

A serie documental completa podédela atopar nos seguintes enlaces:
Parte I

Parte II

Parte III

Parte IV

O mesmísimo García Márquez acompañou a Littín na súa viaxe secreta a Chile, unha experiencia que relata no seu libro La aventura de Miguel Littín clandestino en Chile.

A labor de descubrimento e de investigación a pé de rúa, tanto de Littín coma de Gabo, xeran documentos esenciais para debuxar, da maneira máis obxectiva posible, a historia dos países americanos cuxos acontecementos máis recentes seguen a ser hoxe obxecto de especulación e de estudo. As relacións entre diferentes investigadores internacionais, como os da Facultade de Historia, e un estudo interdisciplinario poderán aclarar e dar unha mellor visión, máis aséptica e ampla, das persoas e eventos que forxaron e están a forxar o mundo de hoxe.

PEREIRA VILA, JORGE 152.H02

Vacío legal en la radio comunitaria

Olvidémonos del soporte y centrémonos en el contenido

En el post anterior, preguntamos a los comunicadores sus expectativas sobre el periodismo y concluimos dos cosas: primera; mientras existan historias, seguirá habiendo periodismo y segunda; muchos temas no están siendo reflejados en los medios. Es hora de contar las historias que interesan a la comunidad, así que, ¿por qué no preguntarle al público cuales podrían ser esos temas?

Decidimos pasearnos por Compostela para empaparnos de la sapiencia ciudadana. Asaltamos, cámara en mano, a transeúntes con esta pregunta: ”¿Qué temas opina que deberían aparecer en los medios pero no aparecen?”.

Muchos se quedan desconcertados, pensando cuál podría ser la respuesta. Poco a poco, van surgiendo variopintas ideas.

Dejando a un lado los excrementos caninos, el vídeo refleja temas importantes de tratar con detenimiento: la mujer y la violencia de género, la comunidad científica, la realidad social, la cultura o los jóvenes emprendedores.

Otros son reacios a la grabación, pero sus respuestas quedan inmortalizadas en nuestra memoria. Un señor de gabardina gris cree que se silencian los problemas del día a día; que en los medios se habla de recuperación pero, a nuestro alrededor, nadie lo está notando. Otro hombre se queja de la mala gestión de la Universidad de Santiago. ”Y, sin embargo, le dan buena prensa”, dice. Nos acercamos a una pareja delante de la Catedral, pero son reacios a contestarnos. Declaran que están hartos de la prensa y que ya no ven la televisión porque todas las cadenas repiten los mismos temas. ¿Está calando el cinismo en la población? ¿Está el periodismo desprestigiado? Los ciudadanos parecen tenerlo muy claro: hay que poner el foco en la sociedad.

En las siguientes publicaciones trabajaremos cada uno de los sectores para estudiar cómo los periodistas podemos contribuir a la difusión de temas que realmente interesan. Sabemos el camino: escuchar a quienes quieren hablar.contenido

ARIAS MÉNDEZ, ANA. 151.F02

Relacións Interpersoais no Xornalismo

Vídeo Documental sobre os medios de comunicación na nosa sociedade

PLATERO PÉREZ, CLAUDIA 152.D02