Radio y comunidad: primeras conclusiones

radio-590361_1280

Las radios comunitarias  surgen como una alternativa a la institucionalización e intereses comerciales predominantes en los  medios convencionales. Teniendo en cuenta la importancia e influencia que los medios alternativos pueden llegar a ejercer en una sociedad no entendemos que se les dedique tan poca atención en los programas académicos. Cuando se nos propuso el tema, lo cierto es que ninguna de nosotras conocía exactamente en qué consistían los medios comunitarios.  Pero tras nuestras primeras tomas de contacto con Filispim, A Kalimera y Cuac FM nos hemos encontrado con organizaciones muy accesibles. Esto contrasta con los sistemas burocráticos existentes en los medios convencionales; más fríos, cerrados, exclusivos, en los que el contacto con el público es prácticamente inexistente. Los medios comunitarios crean climas de participación en los que todo el mundo puede expresar su realidad y encontrar su propio espacio de desarrollo.

Creemos que el problema está en las concepciones erróneas que se tiene sobre este tipo de medios y que explica muy bien el video que nos ha aportado una de nuestras compañeras:

También vemos que el concepto de ilegalidad que rodea a este tipo de medios todavía está muy arraigado ya que se las relaciona con radios piratas.  Frente a la alegalidad, estas últimas,  al contrario que las comunitarias tienen fines comerciales y precisamente por esto son ilegales.

Otra idea también relacionada con este tipo de medios es la de la contrainformación como  una forma de contrapoder, hasta cierto punto acertado pero no en su uso peyorativo, pues se da a entender que al aceptar este término, la única información válida es la que nos proporcionan los medios tradicionales.  Entendemos que mientras sea veraz debería entenderse todo como información sin entrar en categorizaciones que en este caso excluyen de la agenda mediática temas y personajes que podrían completar el marco informativo establecido. Podemos percibir en estos casos como la dialéctica del poder siempre acaba influyendo en el sistema comunicativo.

Así por ejemplo en nuestra a visita a “A Kalimera”, Adriana nos contaba como hace ya unos años dedicaron varias horas a cubrir en directo una huelga estudiantil, algo a lo que nos tienen poco acostumbrados como consumidores asiduos de información.

Partiendo de la idea difusa generalizada que podemos percibir a partir de las respuestas de los post, así como de las intervenciones en los debates decidimos dar voz a algunos alumnos de la Facultad de Comunicación  través de una video-encuesta.

Por tanto desde nuestro proyecto creemos que lo más importante es destacar el papel que las radios comunitarias adquieren en el acceso democrático de la sociedad a la información y a la comunicación.

GRUPO: C152.C00

PÉREZ MARQUINA, CRISTINA. 152.C01

RODRÍGUEZ SOTO, ESTHER. 152. C02

SANTIAGO ARJONES, PAULA. 152. C03

SILVA TROYON, YOHANA 152. C04

VIEITEZ OTERO, SARA 152. C05

Posted on 26 Febreiro, 2015, in Posts grupais and tagged , , , , . Bookmark the permalink. 12 Comentarios.

  1. seminariocomunicacion1

    Ademais de ser un tema interesante en si, o seu tratamento recárgase de importancia dende o momento no que se manifesta o seu descoñecemento case masivo, como ben amosa o voso vídeo e tamén o que adxuntáchedes.

    Cal é a causa de que a sociedade ignore a existencia dos medios comunitarios? Supoño que o desinterés por parte dos que resultarían afectados coa difusión de informacións desfavorables para eles mesmos. Este tema recórdame a “La sociedad del espectáculo” de Guy Debord, que fala dunha sociedade completamente influenciada e alienada polos medios de masas, unha sociedade que só sabe o que se quere que saiba.

    Pode que a solución para o problema xa consolidado que Debord explica se atope, en parte, nos medios comunitarios.

    Caamaño Deus, Sofía 151. B02

    • seminariocomunicacion1

      En el grupo pensamos, al igual que tu Sofia, que los medios comunitarios son una buena forma de acabar con el control de la agenda mediática por los grandes poderes. Aparentemente, tenemos una gran variedad de medios dónde informarnos pero al final todos acaban hablando de los mismos asuntos. Necesitamos de una alternativa que proporcione voz a más individuos y de verdad comunique lo que importa en nuestra comunidad. El problema es que los medios comunitarios en España están siendo minusvalorados y menospreciados, precisamente porque al Estado no le interesa que la población disponga de esta alternativa. Hasta que se solvente el problema de visualización y desconocimiento de los medios comunitarios los medios de masas seguirán teniendo todo el control informativo.

      Rodriguez Soto, Esther, 152. C02 en nombre del grupo 152.C00

  2. seminariocomunicacion1

    También ignoraba lo que eran las Radios Comunitarias antes de ver el vídeo que adjuntasteis, por eso me solidarizo con los compañeros que se quedaron con la misma cara que yo al escuchar ese término. Después me alarmé porque no se estudia en la Facultad o que las “vendan” como “radios piratas”, porque suena a delito. Quedaría “feo” vetar la libertad de expresión a estas emisoras; un derecho constitucional. Impedir un servicio a la ciudadanía sería políticamente (MUY) incorrecto –entiéndase en todas sus acepciones-. Y por ello se consideran, a nivel jurídico, alegales.

    ¿Cómo deshacerse de lo incómodo? Pues muy sencillo: tasas, cuestión de presupuesto. Si exigimos a una emisora que, sin apenas financiación, pague y no pueda permitírselo, en poco tiempo estará fuera. Asunto zanjado. Luego, como no, sobreviven los que sí tienen patrocinadores; los que sirven a sus intereses económicos. De esta forma, hacer un periodismo limpio resulta, cuanto menos, imposible.

    George Orwell ya lo desveló en 1946 con su clásico “Ciudadano Kane”. La película versa sobre la vida de Kane, el director de un periódico sensacionalista. El fin era el mismo que en las radios o las televisiones actuales: vender y lucrarse. Un argumento, por el momento, atemporal. La información es lo de menos, simplemente se cuenta la tirada o se celebra la subida de audiencias.

    En mi grupo estamos analizando las expectativas del periodismo, y no es sencillo. Estamos tan limitados a los soportes tradicionales, que ¿cómo hacer algo nuevo y vivir de ello, sin olvidarnos de la audiencia? Es una pregunta difícil que genera mucho debate, pero el único modo es innovar y dar voz a la ciudadanía. Algo que, por lo que veo, las radios comunitarias llevan por bandera.

    Arias Méndez, Ana. 151.F02

    • Efectivamente las radios comunitarias lo que pretenden es dar voz a la ciudadanía y sin contar con el poco (o mal) conocimiento que tienen la sociedad de las mismas, los problemas con las instituciones públicas (y su poco apoyo) dificultan mucho su desarrollo. Sería bueno que la gente empezara a valorar estos medios.

      VIÉITEZ OTERO, SARA 152.C05

  3. Como bien apuntan mis compañeras Ana y Sofía, los vídeos de esta entrada dejan claro no solo lo que son los medios comunitarios y, más concretamente, las radios comunitarias. Está claro que ‘asusta’ ver hasta que punto estamos desinformados en este sector, tan o más importante que los convencionales, sobre todo por el auge que parecen tener (varios alumnos del vídeo conocen, aunque sean las mismas, un par de radios comunitarias).
    Por otra parte, me parece esencial que maticéis los términos de legalidad y alegalidad, porque por lo que hemos visto, más de uno considera estos medios como ilegales.

    Al hablar de medios comunitarios, me ha venido a la cabeza que hace un par de semanas, el banco Santander compró las portadas de los medios de referencia en España. Está claro que en un medio comunitario, hecho por y para la ciudadanía, nunca nos encontraríamos tal aberración. Os dejo la noticia aunque supongo que ya sabréis de qué hablo:

    http://www.infolibre.es/noticias/medios/2015/01/28/banco_santander_compra_las_portadas_los_principales_periodicos_espanoles_27458_1027.html

    PLATERO PÉREZ, CLAUDIA 152.D02

    • seminariocomunicacion1

      El desconocimiento general se debe a una infravaloralización por parte del Estado español a esta clase de medios como ya le comentaba a Sofía.
      En cuanto al tema de la legalidad,días antes de este post lo trataba mi compañera Paula Santiago en su post individual, os lo dejo por si siguen surgiendo dudas en el tema: https://comunepersoal.wordpress.com/2015/02/20/sintexto-legal/
      Y por si sigue sin quedar claro, en el vídeo que podéis encontrar al final de mi post individual de esta semana, André, uno de los fundadores de Filispim, explica las diferencias entre una radio comunitaria (alegal) y una radio pirata: https://comunepersoal.wordpress.com/2015/03/18/aprendiendo-un-poco-mas-de-filispim/

      Por última el tema publicitario es algo con lo que van a tener que lidiar siempre los medios, a excepción de los comunitarios porque no tienen fin lucrativo. Es curioso que en estos tiempos en dónde la población rehuye de pagar por obtener información de calidad contradictoriamente se queje de que los medios son unos “vendidos” debido a temas como este del Santander.

      RODRIGUEZ SOTO, ESTHER. 152.C02 en nombre del grupo 152.C00

  4. seminariocomunicacion1

    Como ben se apuntou anteriormente as radios comunitarias son descoñecidas para a mayoría, incluso para os que estudamos xornalismo, algo que nos debería facer reflexionar. Debido a que é un tema pouco tratado e dominado tedes unha labor bastante considerable, xa que tedes que facer deste campo un tema máis de conversa a través de dar a coñecer estas radios. Por outra banda, unha idea que aporto sería realizar un post sobre legalidade e ilegalidade centrado este termo no tema que estades estudando. Isto axudaría a aclarar as dúbidas debido a que esta distinción nunca soe quedar o suficientemente clara.
    LAREU PEREIRA, IREA REXINA. 151.E02

    • seminariocomunicacion1

      Precisamente lo que queríamos hacer con este post era haceros a todos reflexionar sobre la poca importancia que se le da a este tipo de medios en una carrera dedicada a la comunicación, como es la nuestra. Mi grupo está intentando acercaros, de la forma más amena posible, el funcionamiento de este tipo de medios y la labor tan importante que desempeñan. El tema que hablas de la legalidad ya lo trato con anterioridad mi compañera Paula en uno de sus post individuales. Te dejo aquí el link por si te interesa el tema: https://comunepersoal.wordpress.com/2015/02/20/sintexto-legal/

      Rodriguez Soto, Esther. 152.C02 en nombre del grupo 152.C00

  5. Por máis de catro anos eu e mailos meus compañeiros da Licenciatura estivemos metidos na Kalimera a facer programas musicais aló polo período Cámbrico. Hai que admitir que eran de dubidosa calidade (para min foron e son un exercicio de grande importancia para a nosa formación), mais facíamolos con paixón por mor das posibilidades que ofrece o medio da radio. Do noso grupo de locutores e creativos sairon Xoubas, A Ponte e, máis recentemente, Jastas Cinta. Todos eran programas centrados na música, engadindo un toque alternativo, cómico e xeralmente rebelde e burla de cara a institucións, convencionalismos e ideoloxías desfasadas (anticuadas e pasadas de rosca), por non falar da excelente oportunidade que lle dan ao público para participar nos medios. ¿Lembrades o da comunicación igualitaria?
    Pola miña experiencia na Radio Kalimera puiden apreciar o servizo que estas emisoras dan ás comunidades pequenas dentro de Compostela. A contrainformación, as alternativas musicais, o agarimo pola música folclórica e polo grao de variedade que aporta ao espectro ideolóxico dos medios. Sen embargo moitas veces dímonos de conta de que tanto esforzo non pagaba a pena se queriamos emitir a través das ondas. A frecuencia que ocupa a emisión da Kalimera (107.9, á dereita de todo do dial) estaba xa ocupada por unha radio á que lle concederan esa parte do espectro. Tiñamos que contentarnos con ser escoitados a través de descargas das gravacións a través da Internet, que tampouco está mal. A este respecto, sen embargo, non podo ser un conformista, pois pola Lei Xeral de Comunicación Audiovisual de 2010 as radios comunitarias, a pesar de ser arecoñecidas, non gañan ningún tipo de privilexio que as poña á altura dos medios privados e oficiais. A Constitución, no seu Artigo 20, recoñece e protexe os dereitos de difusión de mensaxes e ideas e de comunicación e recepción de información veraz por calquera tipo de medio; a Lei UTECA non garante estes dereitos, primordiais hoxe en día.
    Para coñecer unha crítica desta Lei Xeral de Comunicación Audiovisual, recoméndovos ler o TFM de Miriam Meda González sobre a lexislación e os medios de comunicación:

    Fai clic para acceder a TFM130-111222.pdf

    E xa, para rematar co autobombo, recoméndovos escoitar algúns programas da Kalimera (Jastas Cinta é moi bo se vos vai o hip hop). Sempre hai algo interesante e, se topades con algo meu, podedes aprender algunhas cousas que NON debedes facer en radio, ¿ou si?

    PEREIRA VILA, JORGE 152.H02

    • En la reunión que tuvimos con los miembros de Kalimera nos invitaron a organizar alguna sesión de radio en su estudio. Estoy de acuerdo que el participar en esta clase de medios, llegando a cabo algún programa propio de radio es importante para pulir lo aprendido en la facultad. Invito a todos aquellos que estén interesados en hacer algún programa que se pongan en contacto con la radio.
      Por otro lado, también nos da mucha pena la situación en la que se encuentran estas radios. Por un lado la sociedad tiene un concepto equivocado de ellas, y por otro tienen que sobrevivir ante una constante desventaja frente a las radios públicas o privadas. La falta de interés de la institución pública de su desarrollo es palpable.
      Por nuestra banda, trataremos de difundir el trabajo de estas radios lo mejor posible, queremos que nuestros compañeros entiendan la importancia de estas radios, sobre todo para nosotros, personas que estudiamos en el ámbito de la comunicación.

      VIÉITEZ OTERO, SARA, 152. C05 en nombre del grupo 152.C00

  1. Pingback: Ferrol360, informando sobre lo que de verdad interesa | Común (e persoal)

  2. Pingback: Aprendiendo un poco más de Filispim | Común (e persoal)

Deixar un comentario