Daily Archives: 9 Maio, 2012
Comunicando erróneamente
La comunicación interpersonal hace referencia a las situaciones en las que se producen un intercambio de mensajes entre una persona y otra. Lo primero que se me vino a la cabeza es la comunicación que se produce entre los conductores que circulan a diario por la carretera y lo más curiosa, la cantidad de mensajes que se lanzan y la mayoría suelen ser ignorados. O simplemente y llanamente no lanzan ningún mensaje cuando deberían.
Los intermitentes a veces parece que son un adorno más, hay demasiada gente que no se molestará en poner uno en la vida, ya me diréis cuántos intermitentes veis habitualmente en las rotondas. Cuando el coche de delante lo pone lo ignoras o simplemente no lo quita y sigue ahí media hora encendido perdiendo todo significado. Debe de ser uno de los ámbitos donde más necesaria es la comunicación y donde peor se realiza. Básicamente, muchas veces tienes que jugar a ser adivino. También se me viene a la mente cuando te dan luces e pasas olímpicamente… Una comunicación imperfecta cuando realmente te juegas la vida.
Aguiar Rosende S1A3, 1A3
¿Periodismo antropológico? ¿Antropología periodístico?
Esta semana, en el curso de periodismo social de Agareso, tuve la oportunidad de conocer la labor de Antropología Media Audiovisual, una productora de documentales etnográficos, entre cuyos objetivos no sólo está la divulgación de la investigación del ámbito de la antropología, sino también la transformación de nuestras sociedades a través de sus producciones.
Su director es Juan Robles, quien también da clases en la Universidad Autónoma de Madrid. Como si de una sesión con sus alumnos de antropología social se tratara, propuso a los asistentes del curso a realizar un “visionado activo”: ver un trozo de un documental de su productora y después señalar las características que revelan que el producto es efectivamente, un trabajo antropológico. Esta tarea fue más difícil de lo que se me antojaba en un principio, ya que a los pocos minutos del visionado me encontraba totalmente inmersa en la historia que me contaba, como en una emocionante película. Sin embargo, los hechos, nombres, lugares y datos que mostraba el video eran todos reales, y aunque una música y unos planos más poéticos podían inducir a lo contrario, estaba claro que yo veía un documental.
El documental etnográfico y el cine de ficción (especialmente el cine social) se entremezclan ágilmente, al igual que el documental y el reportaje periodístico. Juan Robles señala así que muchos periodistas hacen buenos estudios antropológicos, y muchos antropólogos hacen trabajos periodísticos. Entonces, ¿dónde está la diferencia entre la labor de uno y otro? La clave está en la perspectiva que adopte el profesional ante su sujeto, en cómo lo quiere representar. “La verdad no existe, existe la coherencia” son palabras de este profesor universitario, que los alumnos de periodismo hemos escuchado frecuentemente repetidas -con sus variaciones- en boca de nuestros propios profesores. De nosotros depende si crear un producto coherentemente espectactular o coherentemente comprometido con la sociedad que representa.
Neilson, S2F, 34A
Fallo comunicativo
Quizás el problema sea mío que soy una desconfiada o una incrédula, pero no consigo creerme estos ejemplos “basados en hechos reales”. Me cuesta pensar que exista un alumno con tanto descaro para contestar así a un examen, y me cuesta, mucho más aun, pensar que existe un profesor que pregunte cosas como “¿Qué no se puede comer nunca al desayuno?” o “¿A que se parece la mitad de una manzana?”. Pero dejando a un lado mi opinión personal (y ojalá supiera de que se examinaba) solo me queda una duda:
¿Pecó el alumno de listillo o el profesor de poco explícito?
Couso García, S1A, 2A2
A miña primeira vez
Onte puiden comprobar de primeira man a importancia da comunicación interpersoal na vida diaria. Sei que lle pode ocorrer a calquera, é que un despiste te pode traizoar, e non é necesario ir a moita velocidade. Todo sucedeu sobre as sete e dez da tarde cando ía ó supermercado no meu coche xa que ó ver que chovía decidín ir e así poder cargar máis do habitual. En cuestión de minutos comezou a chover con máis forza e de súpeto apareceu un coche diante miña que se dispoñía a incorporarse a outra rúa. Eu nunha manobra áxil intentei esquivalo xa que o tiña enriba, con tan mala sorte de que a estrada mollada fixo o resto e produciuse o golpe. Inmediatamente saín do vehículo para comprobar os danos e vexo a miña aleta dereita afundida, e pola contra o outro vehículo implicado só tiña pinchada a roda contra a que lle impactei e poucos máis danos. O estado de nerviosismo dese momento faise evidente e pregúntaste por qué ten que pasarche a ti, pero logo recapacitas e pensas que non houbo feridos e que só foron danos materiais. No outro coche ían dúas señoras xa maiores, unha delas era a que conducía, que en todo momento actuaron correctamente, sen alterarse nin faltarme ó respeto. De súpeto aparece o axente de seguros da boa señora, que de casualidade pasaba por alí. A sorte foi que eramos da mesma compañía de seguros o que axilizou o proceso. Co sucedido dinme conta da importancia de manter a calma nestas situacións e saber comunicarse co resto de afectados e, aínda que sempre me quede iso de poder telo esquivado por pouquiño as cousas pasan e non hai máis voltas.
Leiro Magdalena
S2B 2A4
A ti, a vós, a nós e a min que nacemos nunha era inagotable de esperanza
O mundo da comunicación está marcada por unha palabra: crise. A situación actual parece non deixar sitio para o traballo, a xustiza, a sanidade ou a educación. Os recortes, o despido libre e a amnistía para a corrupción política/económica enchen os nosos oídos a cada telediario e serven de café moi amargo a cada almorzo. Ante todo isto, vai un ano o mundo pidiu un cambio; vai para 365 días que o 15M, respaldado pola plataforma ¡Democracia real Ya!, TOMA LA CALLE, prendeu a semente da esperanza. Estes días, tempo despois desa revolución cidadá, parece que as cousas non cambiaron: a estafa segue, os dereitos séguennolos papando cada venres e a monarquía cae a cachos mentres non deixa de comer-NOS. O movemento do 15M non finou e por iso volverá a encher as rúas o próximo 12 de maio:
Eu e supoño que todos vós nunca imaxinamos que viviríamos isto. Nós que tiñamos a oportunidade de estudar, que podiamos ter agasallos todos os Nadais e a resposta a “que queres ser de maior?” sería o noso futuro. A través deste video, que fai referencia á xeneración dos 80, que nos quedará lonxe en tempo, pero moi preto en situacion, ilústransenos as promesas que nos fixeron a cada minuto e nos tranquilizaron, porque eramos “a xeración máis preparada”.
A comunicaión deu a luz aos movementos que están a reclamar cambio e xustiza. Porque grazas á virtude de poder relacionarnos comezou a xermolar a revolución social, e é que non hai nada máis humano e comunicativo que as reivindicacións a unha soa voz.
Mosteiro Reboredo, Mª Cristina
S2D, 3A1
Vivo con medo a ter unha fobia
A realidade supera a ficción e unha proba (máis) disto son as fobias.
Non é estraño que alguén sufra un medo desproporcionado ás alturas, aos lugares pechados, a voar ou aos animais. É medianamente comprensible tendo en conta que poden entrañar perigo. Pero hai algunhas fobias… insuperables!
Por exemplo a genufobia, ese temor ás rodillas que tanto padecen no Vaticano; ou a helenologofobia, o medo ás palabras gregas (canto dano puido facer o “jroña que jroña” de Danone); o medo aos allos, coñecido como alliumfobia (sabía que as cebolas facían chorar pero os allos non parecen tan malos); ou a sesquipedalofobia, o temor ás palabras longas (quen lle puxo o nome é pura maldade).
Bromas a parte, creo que a fobia máis grave é o temor á comunicación: a falar en público, a falar cos nosos superiores (mestres, xefes…), a falar con descoñecidos… Iso si que realmente condiciona a nosa vida, provoca delicadas reaccións fisiolóxicas (temblores, sudores, titubeos…), fainos escapar dese suposto perigo… É a primeira que temos que intentar superar pois a comunicación é unha función vital máis do ser humano.
Pérez Capelo, S2E, 3B2
¿É obxectivo o obxectivo?
Si e non. O obxectivo dunha cámara é sempre obxectivo, claro que si, pois limítase a captar aquela realidade que ten diante. Pero detrás del hai uns ollos e, detrás destes, unha mente. Cando hai unha mente, unha persoa, hai subxectividade –aínda que sexa involuntaria. Penso que a estas alturas todos asumimos que a obxectividade non existe. Pero outra cousa é a manipulación. De feito, moita xente escúdase no primeiro para xustificar o segundo.
É certo que unha fotografía –mentres que non estea manipulada fotograficamente falando– mostra sempre unha realidade. Ninguén pode discutir que o que esta mostra aconteceu. No caso dun texto, por exemplo, pode que non consigamos expresar fielmente o que vemos. Nós podemos equivocarnos ó describir, pero unha imaxe non describe, amosa. Porén, volvendo ó que dicía ó principio, ¿o feito de fotografar aquilo que nós escollemos non é algo así como contar o que queremos? Unha imaxe nunca vai dicir unha mentira, pero pode non contar toda a verdade. ¿E isto é manipulación? Pois depende de cada caso e de cada opinión.
Por outra banda, cando un ten que contar algo cunha fotografía é como ter buscar un titular: debe sintetizar aquilo que se desexe comunicar. E aquí é onde entra o subxectivismo. ¿Quen decide se a parte seleccionada representa o todo? ¿Podemos falar de manipulación? A realidade non está modificada, pero quizais si que exista desinformación.
Este debate xurdiu na clase de Fotoxornalismo de hoxe mentres viamos imaxes coma as seguintes, pero deume a impresión de que quedou moito por dicir.
(Javier Bauluz, Pulitzer 1995)
(Kevin Carter, Pulitzer 1994)
Liñares García, GBCP.